Në epokën e takimeve dixhitale, ku marrëdhëniet shpesh lindin dhe zhvillohen nëpërmjet aplikacioneve dhe rrjeteve sociale, po shfaqen forma të reja të sjelljeve të dëmshme që lënë pasoja psikologjike tek të dy palët.
Një nga këto sjellje është “ghosting” – praktika e ndërprerjes së papritur të çdo komunikimi me dikë, pa asnjë shpjegim – dhe “breadcrumbing”, ku dikush dërgon sinjale interesi të herëpashershme, pa pasur qëllim real për një lidhje.
Një studim i fundit i publikuar në Deviant Behavior, i udhëhequr nga studiueset Alexandra Cobzeanu dhe Cornelia Măirean, ka hedhur dritë mbi arsyet psikologjike që fshihen pas këtyre sjelljeve. Duke analizuar përgjigjet e 578 të rinjve rumunë të moshës 18-27 vjeç, studiuesit zbuluan se ata që kishin përjetuar më parë ghosting apo breadcrumbing kishin më shumë gjasa të silleshin në të njëjtën mënyrë ndaj të tjerëve, duke krijuar një “cikël negativ” të sjelljeve dixhitale.
Kush ka më shumë gjasa të “zhduket”?
Rezultatet treguan se:
Ata që kishin përjetuar ghosting ishin dukshëm më të prirur ta përdornin vetë këtë praktikë.
Përdoruesit e breadcrumbing shpesh e kishin përdorur këtë taktikë më shumë se një herë, duke krijuar modele të përsëritura sjelljeje.
Njerëzit që angazhohen në këto sjellje priren të kenë nivele më të larta të mosangazhimit moral, agresionit online dhe shqetësimit psikologjik, përfshirë depresionin, ankthin dhe stresin.
Mosha më e re lidhej me një prirje më të madhe drejt breadcrumbing dhe viktimizimit nga kjo praktikë.
Pse njerëzit nuk përballen me një bisedë të vështirë?
Sipas ekspertëve, disa nga arsyet kryesore përfshijnë:
Frika nga përballja emocionale ose ndjenja e fajit.
Mungesa e aftësive komunikative për t’i dhënë fund një marrëdhënieje në mënyrë të drejtpërdrejtë.Ndikimi i përvojave të mëparshme, ku individi ka qenë viktimë dhe tani e riprodhon të njëjtën sjellje.
Normalizimi i distancës dixhitale, që e bën më të lehtë shmangien sesa ballafaqimin.
Një pasqyrë më e gjerë
Studiuesit paralajmërojnë se këto sjellje nuk janë thjesht simptoma të sjelljeve individuale, por pjesë e një kulture më të gjerë të mosangazhimit dhe shmangies në marrëdhënie. Ndërkohë, ata theksojnë se të dhënat janë të kufizuara në një mostër të re dhe kulturore specifike, çka do të thotë se nuk mund të përgjithësohen për të gjitha grupmoshat apo kontekste të tjera shoqërore.
Çfarë mund të bëhet?
Psikoterapistët rekomandojnë rritjen e vetëdijes emocionale, trajnimin e aftësive komunikative dhe ndërprerjen e cikleve të dhunës dixhitale. Të mësuarit për të pasur biseda të ndershme dhe të hapura është thelbësore për të ndërtuar marrëdhënie të shëndetshme – qoftë në botën fizike apo në atë virtuale.
