Vitaminat për sistemin nervor – komponimet organike që përmirësojnë proceset biokimike në tru. Këto substanca luajnë një rol parësor në rregullimin e ngacmueshmërisë neuro-refleks dhe sigurojnë mundësinë e rigjenerimit të membranave neurone.
Me konsumimin e rregullt të lëndëve ushqyese, cilësia e memorizimit të informacionit përmirësohet, rezistenca e trupit ndaj stresit emocional rritet, gjendja mendore stabilizohet dhe gjumi normalizohet.
Ushqyesit kryesorë për “ushqimin” e trurit janë vitaminat B. Simptomat e mungesës së këtyre substancave në trup: pagjumësi, humor depresiv, lodhje kronike, ankth dhe çrregullime njohëse.
Për të përfunduar punën e trurit, është e rëndësishme që rregullisht të merren komponimet biologjikisht aktive në vijim:
- Vitamina B1 (tiamina). Ka një efekt antidepresiv në korteksin cerebral (ai ndalon sulmet e ankthit, zvogëlon ngacmueshmërinë nervore dhe rrit përqendrimin).
Burimet ushqimore: drithëra (hikërror, bollgur), alga deti, krunde, zarzavate me gjethe.
Futje ditore – 1,5 miligram.
- Vitamina B2 (riboflavin). Merr pjesë në metabolizmin e energjisë, zvogëlon frekuencën e lëkundjeve të pakontrolluara të humorit, përmirëson gjumin. Ushqyesi gjendet në arra, produkte të qumështit, djathë, lakër, domate, të verdhën e vezëve.
Nevoja fiziologjike për riboflavin për të rriturit është 1,8 miligram në ditë.
- Vitamina B3 (Niacin). Përmirëson aftësitë mendore (vëmendje, kujtesë, perceptim), pengon manifestimet e skizofrenisë, parandalon zhvillimin e sindromës së lodhjes kronike.
Niacin është një pjesë e drithërave (grurë, tërshëra, elb), arra (arra, lajthi, fistikë), kërpudha (të bardha, kërpudha), peshk të kuq (trofta, salmon).
Pjesa ditore – 20 miligram.
- Vitamina B6 (piridoksina). Ajo stimulon sintezën e serotoninës (“hormoni i lumturisë”), rrit aktivitetin mendor, përmirëson cilësinë e gjumit dhe ndalon sulmet e ankthit.
Burimet natyrore: banane, ushqim deti, arra, gjizë, drithëra.
Për parandalimin e neurozës merrni 2 milligram e piridoksine në ditë.
- Vitamina B9 (Acidi folik). Një komponent integral i lëngut cerebrospinal, një rregullator i ngacmueshmërisë së sistemit nervor qendror. Ushqyesi rrit shpejtësinë e të menduarit, përmirëson kujtesën (afatshkurtër dhe afatgjatë), zvogëlon intensitetin e sulmeve të panikut (së bashku me piridoksinën dhe kobalaminën).
Përqendrime të larta të folateve gjenden në produktet e qumështit, arrat, kungullin, kajsitë, drithërat dhe bishtajoret.
Për të ruajtur mirëqenien, është e rëndësishme të konsumoni të paktën 0,4 milligrams të një substance në ditë.
- Vitamina B12 (cianokobalamin). Një rregullator natyror i aktivitetit të përditshëm (fazat e gjumit dhe zgjimi), një antioksidant i fuqishëm (parandalon shkatërrimin e qelizave nervore). Me një mungesë të tij, ndodhin nervozizëm, marramendje, humor depresiv, kumbues në veshë, halucinacione.
Ushqime të pasura me kobalamin – harengë, viçi, djathë, qumësht, goca deti, alga deti.
Doza ditore – 0,003 miligram.
- Vitamina E (tokoferoli). Zvogëlon rrezikun e ndryshimeve degjeneruese në tru (duke kufizuar sëmundjen e Alzheimerit), përmirëson gjendjen shpirtërore, ndalon sulmet e agresionit, përshpejton rehabilitimin pas mbingarkesave stresuese (sidomos me neurasthenia dhe punën e tepërt).
Vitamina E gjendet në fara, arra, vajra bimore, vezë, drithëra, fruta ekzotike.
Kërkesa e elementit ditor është 30 – 50 miligram.
- Vitamina C (Ascorbate kalciumi). Faktor i fuqishëm anti-stres, imunomodulator, mbrojtës i kancerit. Kjo substancë rrit mbrojtjen antioksiduese të trupit, normalizon sintezën e neurotransmetuesve, forcon muret e enëve të gjakut, stimulon qarkullimin e gjakut cerebral. Vitamina C është një element thelbësor për njerëzit, sepse pa të pjesa tjetër e ushqyesve “nuk funksionojnë”.
Burimet natyrore – lakër lule, trëndafil të egër, zarzavate me gjethe, boronicë.
Futja ditore është të paktën 2000 miligramë L-askorbate (e ndarë në servera 7).
Për më tepër, triptofani thelbësor i aminoacideve (nga të cilat prodhohen hormonet “lumturia” dhe “gjumi”) luan një rol të rëndësishëm në ruajtjen e ekuilibrit psiko-emocional.
Nevoja fiziologjike për lëndë ushqyese është 800 – 1000 miligram në ditë.
Burimet natyrore të aminoacideve: havjar të kuq, kikirikë, bajame, fara luledielli (të papërpunuara), hurma, gjizë, djathë, kumbulla, fiq, kakao. Me çrregullime të rënda psikosomatike, triptofani merret në formën e komplekseve biologjikisht aktive.
